Interview tijdschrift Vogels


Aandacht voor de zakgids en mijn werk in het herfstnummer van Vogels, het tijdschrift van Vogelbescherming Nederland.
Interview tijdschrift Vogels
In de media

Item in Radio- en TV-programma Gelders Nieuws


Donderdag 4 mei kwam Martijn de Graaf, verslaggever van Omroep Gelderland, in mijn atelier voor een item over de nieuw verschenen zakgids. Samen met hem trok ik het veld in met behulp van de gids vogels te gaan herkennen. Luister hier de twee fragmenten terug:     's Avonds werd een kort fragment uitgezonden tijdens de nieuwsuitzending van Omroep Gelderland op TV:  
Item in Radio- en TV-programma Gelders Nieuws
In de media

Kinderen kennen 1000 logo’s maar bijna geen vogels (Gelderlander)


Artikel in De Gelderlander op zaterdag 14 april 2017 (klik op de afbeelding om het artikel te lezen) gelderlander
Kinderen kennen 1000 logo’s maar bijna geen vogels (Gelderlander)
In de media

Negenhonderd vogeltekeningen in vijftien maanden (RD)


Artikel in het Reformatorisch Dagblad op zaterdag 8 april 2017
(klik op de afbeelding om het artikel te lezen)
20170408-010-PLP-MAIN-GRO.pdf 20170408-011-PLP-MAIN-GRO.pdf
Negenhonderd vogeltekeningen in vijftien maanden (RD)
In de media

Radio interview in Met het oog op morgen (NPO Radio1)


Dinsdagavond 4 april was ik te gast in het programma 'Met het oog op morgen' van NPO Radio1, gepresenteerd door Wilfried de Jong. Luister hieronder het fragment uit de uitzending terug:
Radio interview in Met het oog op morgen (NPO Radio1)
In de media

Bennekommer illustreert vogelboek (EDE TV)


EDE TV Nieuws - 3 april 2017 Tekenaar en Bioloog Elwin van der Kolk uit Bennekom heeft ruim 300 vogels getekend voor een vogelboek. Van der Kolk tekent al vogels sinds hij op de basisschool zat. Het boek waaraan hij meewerkte is nu klaar.  
Bennekommer illustreert vogelboek (EDE TV)
In de media

Verliefd op de huismus (De Telegraaf)


Artikel in 'De Telegraaf' op maandag 3 april 2017 telegraaf
Verliefd op de huismus (De Telegraaf)
In de media

Heel Nederland telt dit weekend tuinvogels (NRC)


Heel Nederland telt dit weekend tuinvogels. Probeer ze ook eens te tekenen Artikel in NRC - zaterdag 27 januari 2017 door Kester Freriks Dit weekend is de jaarlijkse Tuinvogeltelling. Deze vogeltekenaars vinden inspiratie in hun tuin. Het leuke? Vogels zijn vluchtig en beweeglijk, een tekenaar legt ze vast. ‘Vogels in een tuin zorgen voor levendigheid, het is alsof je naar stromend water kijkt: elk ogenblik gebeurt er iets, er is altijd beweging”. Het atelier van vogel-illustrator Elwin van der Kolk in Bennekom, aan de Veluwezoom, biedt uitzicht op een tuin, rijkelijk voorzien van pindaslingers, vetbollen en besdragende struiken. Kool- en pimpelmezen, merels, kauwen, vinken en ook een eekhoorn doen zich tegoed aan het voedselaanbod. Een tuin met volop variatie trekt vogels aan. Ze laten zich makkelijk bespieden. Kijk, daar verjaagt een kauw een koolmees. Van der Kolk kijkt het liefst naar vogels in hun natuurlijke omgeving. Vellen tekenpapier liggen gereed om schetsen te maken. Ik krijg zelf ook zin om met potlood of penseel een vogel in lijn en kleur te vangen. „Tekenen dwingt je goed naar een vogel te kijken”, zegt Van der Kolk. „Probeer te tekenen wat je ziet.” Dit weekeinde vindt de jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling plaats. Wie meedoet, moet een half uur lang alle vogels in de tuin of op het balkon tellen en die doorgeven via tuinvogeltelling.nl. Tellen dus. En naar buiten kijkend, vind je misschien ook artistieke inspiratie. Als je vogels tekent, moet je aandachtig naar ze kijken en hun gedrag bestuderen, hoe ze zich bewegen, hoe ze vliegen, wat hun kenmerkende houding is. Een tekenaar legt vogels vast ondanks hun vluchtige verschijning en beweeglijke leefstijl, dat is het mooie ervan. Waar letten vogel-tekenaars op? Wat maakt hun tekeningen levendig?

Afvinken

Zojuist heeft Van der Kolk meer dan twaalfhonderd vogeltekeningen voltooid voor een nieuw te verschijnen zakgids. Hij werkt in fluid acryl, een sneldrogende en transparante verfsoort. De kans is groot dat deelnemers aan de Nationale Tuinvogeltelling dankzij zíjn vogeltekeningen soorten herkennen en kunnen afvinken: Vogelbescherming Nederland plaatst zijn tekeningen in gidsen, op de website, herkenningskaarten en raamstickers.
Ik zou een heel leven kunnen wijden aan de huismus.
Van der Kolk legt zich toe op herkenbare kunst, geïnspireerd door de natuur. Hij is bioloog van beroep. „Er zijn in Nederland ongeveer twintig kunstenaars die zich geheel wijden aan het tekenen of schilderen van de natuur”, zegt hij. „Enkele galeries zijn gespecialiseerd in wildlife art, in het tekenen of schilderen van de natuur, maar in de vooraanstaande musea vinden we deze kunst jammer genoeg niet terug. Toch kan een realistisch schilderij ook een prachtige abstracte vorm en compositie hebben.” Ook voor Lidwien Chorus uit het Drentse Orvelte is de tuin een voortdurende bron van inspiratie. Ze geeft mooie aanwijzingen om vogels te tekenen: zorg ervoor de vogel met voer te lokken, zodat hij dichtbij komt. Het beste is achter het raam te gaan zitten. Schets de vogel als hij een rustige houding aanneemt. „Ik ben een voorstander van ‘opbouwend tekenen’, dat betekent: eerst de vogel vangen in basisvormen zoals een ovaal voor het lichaam, dan de ronde kop, een rechte lijn voor de staart en daarna de vleugels.” Chorus studeerde aan liefst twee kunstacademies, de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en de Vrije Academie, beide in Den Haag. Ze legt zich toe op het traditionele ambacht van steendruk ofwel lithografie. „Ik beschouw mezelf als grafisch beeldend kunstenaar”, zegt ze in haar atelier. „In een steendruk kan ik de vogel abstracter afbeelden dan met een tekening. Als je een vogel al te gedetailleerd tekent, dan verlies je de indruk van levendigheid en alertheid.” Ze vindt de wintermaanden de mooiste tijd om vogels waar te nemen, te schetsen, te tekenen. En dus ook te tellen. „In de winter laten vogels zich goed zien, de bomen zijn kaal, de vogels komen af op voedertafels. Deze tuin is ingericht op vogels, met bessenstruiken, een vijver, heesters die bescherming bieden. Want een sperwer jaagt hier ook.” Nederland kent een rijke traditie van vogel- en natuurtekenaars. Voor Elwin van der Kolk, die op zijn achtste al vogels tekende, waren Marjolein Bastin en Rien Poortvliet inspiratiebronnen. Lidwien Chorus vond in de boekenkast van haar ouderlijk huis de befaamde determineergids Zien is Kennen!, voor het eerst uitgegeven in de jaren dertig. De sfeervolle en levendige illustraties door Rein Stuurman spreken nog steeds tal van vogelaars aan. Met recht is hij de godfather van de Nederlandse vogeltekenaars. Zijn werk is nu te zien in Kunstgalerie Staphorsius in Westzaan die zich toelegt op natuurkunst. Van Stuurman is bekend dat hij van papier een vliegtuigje in vogelvorm vouwde om het vliegbeeld te kunnen tekenen. Behalve genoemde kunstenaars zijn Henk Slijper, Peter Vos, Siegfried Woldhek en Erik van Ommen enkele vooraanstaande namen, hoe verschillend hun werk ook is.

Beweeglijkheid vangen

Een van de vogels die elk jaar hoog in de Tuinvogeltelling terechtkomen, is de koolmees met zijn zwarte kop, gele borst en zwarte tekening daarover. „Mijn vogeltekeningen beginnen met schetsen die ik snel maak”, zegt Chorus, „in een schets probeer ik de beweeglijkheid te vangen. Ik kan urenlang een vogel bestuderen. Het is opvallend dat een pimpelmees zich altijd laag tegen de grond drukt en de koolmees daarentegen fier zijn borst toont. Volgens mij doet de koolmees dat om zijn zwarte stropdas op zijn gele borst te tonen om daardoor indruk te maken. En de pimpelmees laat juist zijn blauwe petje zien.” Het eerste waar Van der Kolk aan denkt, is het zwarte masker van de koolmees in contrast tot de witte wangen: „Dat kopmasker geeft hem een wat bozig uiterlijk, het is de essentie van deze mees, de ultieme koolmees. Als je dat te pakken hebt, dan heb je de koolmees. Voor mij is de vorm van een vogel misschien wel belangrijker dan de kleur. Een vogel moet zo levensecht zijn getekend, dat het is alsof hij zo van het papier kan loskomen. Daartoe gebruik ik schetsen, foto’s en ik kijk ook naar andere vogeltekenaars. De Zweed Lars Jonsson tekende vogels niet met individuele, losse veren maar verenpartijen, waardoor stippen of strepen fraaie patronen vormen. Daarmee is een belangrijke nieuwe ontwikkeling gegeven die je bij alle goede, hedendaagse vogeltekenaars terugziet.” Van der Kolk begint met het lichaam als een min of meer ovale vorm. Heeft hij die eenmaal getekend, dan volgen de poten en de kop. Net zoals Chorus bestudeert hij eindeloos de vogels in hun natuurlijke omgeving. Van der Kolk: „Ik zou een heel leven kunnen wijden aan de huismus. Elke keer is hij anders, bij elke lichtval op het verenkleed heb je als het ware een andere vogel. En ’s winters bijvoorbeeld is de snavel van de mus gelig, in de zomer is die zwart.” Licht op het verenkleed, dat is ook voor Chorus kenmerkend voor de vogeltekenkunst. „Een vogeltekening mag geen stilleven zijn”, zegt ze. „Ik probeer de vogel in de sfeer van het landschap te vangen en de karakteristieke houding te geven, dat is het begin. Daarna vul ik de tekening aan met foto’s en put ik uit mijn geheugen. Vogelkennis is onontbeerlijk, evenals kennis van de anatomie van een vogellichaam. Ik houd niet van vogeltekenaars die de verkeerde naam bij een vogel plaatsen met het argument ‘dat het om het plaatje en niet om de vogel gaat’. Ik zie mijn vogeltekeningen als autonome werken. Een tuin is de ideale plaats om het gedrag van vogels te bestuderen.” Ook voor Elwin van der Kolk is de natuurlijke omgeving belangrijk: „Ik ben bioloog, dus ik teken niet zomaar wat gras of zomaar wat struiken, alles heeft een naam. Als je veel soorten struiken of boompartijen in je tuin hebt, krijg je verschillende vogelsoorten. Het is altijd spannend te ontdekken welke vogels nu weer neerstrijken.” Hebben de tekenaars de tekening bijna voltooid, dan komt het tot slot aan op het moeilijkste: de ogen. „Een goede plaatsing van het oog in de vogelkop is een van de belangrijkste dingen, waarmee de illustratie staat of valt”, aldus Van der Kolk. Lidwien Chorus plaatst, zoals ze het noemt, „een glimlichtje” in het oog, waardoor het glans krijgt en levendig wordt. Dat is voor haar de echte vogelexpressie. Lidwien Chorus exposeert momenteel in Kunstgalerie Staphorsius, Westzaan en Galerie Lemferdinge, Paterswolde. Recent verscheen: Rein Stuurman. Een leven met vogels> door Henk Heijnen (27,90 euro). Zakgids van Nederlandse en Belgische vogels met illustraties van Elwin van der Kolk verschijnt dit voorjaar.
Heel Nederland telt dit weekend tuinvogels (NRC)
In de media

Natuurschilder klaart monsterklus (Website VBN)


Artikel op website Vogelbescherming Nederland door Arjan Berben Natuurschilder Elwin van der Kolk (1972) maakte voor Vogelbescherming honderden vogelportretten. Ze zijn onder meer te zien in de vogelgids van deze website. “Ik hoop dat mijn tekeningen eraan bijdragen, dat vogels worden gezien. Als eerste stap naar het beschermen van de natuur.” Je had een flinke reeks vogelportretten voor ons gemaakt, maar nu zijn er voor deze nieuwe website nog een paar honderd bij gekomen. Een monsterklus! “Ja inderdaad. Ik vind het heel bijzonder, dat er nu van mij als Nederlandse tekenaar zo’n grote serie vogelportretten beschikbaar is. En ik vind het eigenlijk ook een grote eer. Zelf ben ik als kind ooit begonnen met vogels na te tekenen van de bekende herkenningskaarten van Slijper. Ik nam ze zelfs mee naar school. De tekenleraar zei: ‘Teken nou ’s wat anders dan vogels!’ Hiermee treed ik eigenlijk in Slijpers voetsporen. Misschien gaan jongens en meisjes wel vogels tekenen op basis van mijn werk. Maar ik zou het al mooi vinden, als zij vogels beter herkennen door mijn tekeningen.” Dat vind je belangrijk? “Ik werk drie dagen in de week als leraar Biologie en geef les aan vwo-leerlingen. Als ik met leerlingen praat, blijkt dat ze soms vogels niet eens opgemerkt hebben, of dat ze geen verschillen zien. Dat vind ik verontrustend. Vogels kunnen dan verdwijnen, zonder dat dat opvalt en zonder dat mensen zich er druk om maken. Ik hoop dat mijn tekeningen eraan bijdragen, dat vogels worden gezien. Ook als eerste stap naar het beschermen van de natuur, wat o zo belangrijk is. Jonge mensen schijnen wel duizend logo’s te kennen. Dus dan moet je ook het verschil zien tussen koolmezen en pimpelmezen. Iemand moet ze er wel op wijzen.” Hoe ben je van het natekenen van Slijper een internationaal gelauwerd natuurschilder geworden? “Door vaak en veel te tekenen. Zo heb ik mezelf ontwikkeld. Ik tekende eigenlijk altijd. En dat is nooit opgehouden. Mijn liefde voor vogels heb ik via mijn vader verder ontwikkeld. Hij is vogelaar en ik ging mee op excursie. Het tekenen ging vrij snel al heel goed. Op mijn dertiende won ik mijn eerste verrekijker als prijs bij een wedstrijd van het Vogelaartje, het toenmalige jeugdblad van Vogelbescherming. Nico de Haan reikte de prijs uit. Later heeft hij ook mijn galerie geopend in Bennekom. Johan Scherft won toen de andere hoofdprijs met een vogel van papier. Vanaf mijn 16e heb ik veel voor Sovon getekend, zeker tien jaar lang. Ik deed dat zelfs zoveel dat Sovon Nieuws door iemand schertsend Elwin van der Kolk-nieuws werd genoemd. Ik ben niet naar de kunstacademie gegaan. Daar was toen geen aandacht voor realisme. Behalve misschien bij Academie Minerva, maar ik kende die wereld niet. Ik wilde ook iets nuttigs doen, vogels tekenen was mijn hobby. Ik ben biologie gaan studeren en nu dus ook leraar Biologie.” Hoe stem je lesgeven en schilderen op elkaar af? Botst dat niet? “Ja soms wel. Vooral door het vele nakijkwerk. Maar ik heb altijd part time gewerkt. In mijn vrije tijd en tijdens die lange zomervakanties heb ik tijd voor tekenen en schilderen! Dat is overigens minder romantisch dan veel mensen denken. Ik zit vaak uren achter elkaar te werken, met een rood hoofd. Soms is het echt tobben. Dan biedt het contact met de leerlingen een fijne afwisseling. Groot voordeel is ook dat ik door mijn vaste inkomen als leraar kan schilderen wat ik wil, en dat komt volgens mij de kwaliteit alleen maar ten goede. ” Hoe kies je de onderwerpen voor je vrije werk? “Ik kies voor onderwerpen dichtbij. Had ik in zuidelijk Afrika gewoond, dan schilderde ik waarschijnlijk leeuwen en olifanten. In de Nederlandse natuur zijn vogels dichtbij. Maar ik schilder niet alleen vogels. En vaak gaat het me daar ook niet eens zo zeer om. Ik wil de schoonheid laten zien in iets waar anderen misschien aan voorbij gaan. Het mooie van een vierkante meter natuur. Geen spectaculaire zonsondergang, maar een takkenbos langs de weg of rode appeltjes in een boom onder een bijzondere lichtval. Het licht is voor mij heel belangrijk. Of ik onderzoek al schilderend hoe water werkt. Maar vaak is er toch wel een vogel te zien, mijn grote liefde.” Als je een schilderij maakt, is dat dan helemaal naar de werkelijkheid? “Ten dele. Als schilder ben ik vrij om te spelen met bijvoorbeeld compositie. Of welke planten en dieren ik in het schilderij plaats. Of welke lichtval. Maar wat ik schilder zou je buiten zo aan moeten kunnen treffen. Een hulpmiddel hierbij zijn foto’s. De natuur zit ingewikkelder in elkaar dan je denkt, en alleen op basis van schetsen en geheugen lukt het niet. De vogels zet ik vaak wel neer zoals ik denk dat het compositorisch het beste werkt. Drie vinken verspreid over het doek, werkt dan beter voor de balans dan twee naast elkaar, ook al zaten ze zo in het echt. Wat voor mij belangrijker is: lukt het om een schilderij zo te maken, zoals ik het in mijn hoofd heb. In mijn hoofd is het perfect.” En? “Nee, dat lukt nooit, er komt altijd wat anders uit. Uiteindelijk vind ik dat ook niet erg, maar ik blijf er naar streven.” Je werkt zowel voor de vogelportretten als voor de schilderijen met acrylverf. “Daar ben ik mee begonnen en bij gebleven. Het is bij mij gaan horen, niet veel andere natuurkunstenaars gebruiken deze verf. Ik heb de techniek van het schilderen met acrylverf steeds beter leren beheersen. Hoe snel de verf droogt, en hoe hij anders in een houten paneel dan in papier zakt. Ik krijg er steeds meer controle over.” En als je vogelportretten maakt, wat vind je dan belangrijk? “Ik wil vooral een vogel treffen. Hij moet zo van het papier kunnen lopen. Ik schilder ook vaak een houding die je buiten goed zou kunnen zien. En alles moet precies op de goede plek zitten. Veel mensen zeggen dat mijn vogels natuurlijk ogen, niet plat. Dat vind ik een mooi compliment.” Werk je buiten of binnen? “Allebei. Maar als het kan, ga ik graag naar buiten. Dan kan ik echt goed kijken. Zo krijg ik ook de natuurlijkheid in wat ik maak. En het goede licht. Ik houd erg van het avondlicht. Nadeel is wel, dat mensen soms over je schouder meekijken. Die hebben dan meteen een mening klaar. Ik weet dat ik er lak aan moet hebben, maar daarom ga ik toch liever een beetje van het pad af zitten.” Welke natuurkunstenaars inspireren jou? "Ik heb vooral veel gekeken naar Robert Bateman. Dat is een bekende Canadese schilder. Hem vind ik de beste, vanwege de sfeervolle natuur en zijn compleetheid: vogels, landschappen, zoogdieren en nog veel meer. In 1982 zag ik zijn werk voor het eerst in het blad Grasduinen en was in shock. Zo goed. Dat wil ik ook kunnen, dacht ik toen. Later heb ik een workshop bij hem gevolgd. Larry Barth vind ik ook inspirerend. Hij maakt mooie vogels van hout. En beschildert die fantastisch. Hij snapt echt hoe een vogel in elkaar zit. Als ik gepensioneerd ben, ga ik misschien ook vogels uit hout snijden. Ik ben er onlangs mee begonnen, maar wil voorlopig mijn aandacht voor het schilderen nog niet verdunnen.”  
Natuurschilder klaart monsterklus (Website VBN)
In de media

TV uitzending Gelderse Koppen (TV Gelderland)


Op 28 november 2015 was in de TV-uitzending Gelderse Koppen van Omroep Gelderland een item over mij en mijn werk te zien.
TV uitzending Gelderse Koppen (TV Gelderland)
In de media

Natuurschilder Elwin van der Kolk (EO Visie)


Artikel in EO Visie nr. 37 12 t/m 18 september 2015 Klik op de afbeelding hieronder om het artikel te lezen artikel visie
Natuurschilder Elwin van der Kolk (EO Visie)
In de media

Beste werk zit nog in mijn hoofd (De Gelderlander)


Artikel in De Gelderlander op zaterdag Klik op de afbeelding hieronder om het artikel te lezen IMG_1137
Beste werk zit nog in mijn hoofd (De Gelderlander)
In de media

Schoonheid op de vierkante meter (Landleven)


Artikel in Landleven - 13e jaargang nr. 3 - December 2008
(Klik op de afbeelding om het artikel te lezen)
landleven_1landleven_2 landleven_3landleven_4landleven_5
Schoonheid op de vierkante meter (Landleven)
In de media
Copyright © Elwin van der Kolk - The images on this website are copyright protected and may not be downloaded, reproduced or republished in any way without prior written consent of Elwin van der Kolk.